سالم:داوران بسکتبال ایران از خودی خوردند |داور هم باید توبیخ شود

سعیده فتحی/شهرآرانیوز، رقابت‌های لیگ برتر بسکتبال با پشت سرگذاشتن یک نیمه نهایی جذاب و البته پرحاشیه به فینال رسید و حالا شهرداری گرگان و ذوب آهن دو تیمی هستند که باید در این مرحله رقابت کنند تا به جام قهرمانی دست یابند. تا به اینجا گرگانی‌ها یک بر صفر از اصفهانی‌ها پیش افتادند و هر تیمی که زودتر به ۳ پیروزی دست یابد برنده این نبرد خواهد بود.
حساسیت بالای رقابت‌های نیمه نهایی باعث به وجود آمدن حواشی هم شده بود که در آن اعتراض به داوری‌ها و تشکیل کمیته‌های انضباطی پررنگ‌تر بود. از همین رو با هادی سالم که از داوران الیت بسکتبال کشورمان است و سرداور بازی نخست فینال هم بود درباره مشکلات داوری و حواشی که در این بازی‌ها وجود داشت صحبت کردیم که در ادامه می‌خوانید.

آقای سالم در مراحل نیمه نهایی اعتراض به داوری زیاد بود فکر می‌کنید دلیل آن چیست؟
متاسفانه احترام در بسکتبال کمرنگ شده و من از این بابت ناراحت هستم. برخی تیم‌ها به هر شکلی به دنبال برد هستند. برخی مواقع شاهد هستیم که یک بازی با بدترین شکل ممکن قضاوت شده و تیم برنده از داوری تشکر کرده، اما زمانی هم بوده که همان تیم با بهترین قضاوت ممکن شکست خورده و بعد از بازی از داوری انتقاد کرده و هر آنچه دلش خواسته در رسانه‌ها گفته است. الان هم که مد شده و بعد از بازی‌ها کلیپ درست می‌کنند و با کات کردن صحنه‌ها و پخش آن‌ها در فضای مجازی سعی می‌کنند داوران را تحت فشار قرار می‌دهند تا شاید از این طریق برای بازی‌های بعدشان بتوانند امتیاز بگیرند.

برای شما به عنوان داور بین مثلا ستاره تیم ملی با یک بازیکن جوان فرقی وجود دارد؟
خیر، یکی از مشکل ما الان در ایران همین حقی است که عده‌ای فکر می‌کنند باید برای برخی بازیکنان و مربیان قائل شویم و آن‌ها انتظار دارند به واسطه بزرگی و اسم شان بیشتر هوای آن‌ها را داشته باشیم که این مقدور نیست. خواسته ما این است که کمی منطقی به این داستان نگاه کنند. همه مربیان و بازیکنان برای ما قابل احترام هستند و خوب می‌دانیم که برخی بازیکنان واقعا برای سربلندی بسکتبال ایران تلاش کرده اند و برند بسکتبال ما هستند، اما واقعیت این است که منِ هادی سالم نمی‌توانم در زمین تفکیک قائل شوم و بگویم، چون فلانی بازیکن تیم ملی است و ستاره است باید او را ویژه ببینم، یا مثلا فلان مربی، چون باتجربه است رفتارهایش را نادیده بگیرم چون اعتقاد دارم وقتی وارد زمین می‌شوم همه بازیکنان و مربیان برای من در یک رده قرار دارند و فرقی نمی‌کند مربی صدر جدول باشد یا قعرنشین، بین کاپیتان تیم و بازیکن جوان هیچ فرقی برای من وجود ندارد و اگر چنین نباشد وجدان نخواهم داشت. شاید دلخوری برخی‌ها به این دلایل باشد و من حس خودم را می‌گویم و به نظرم می‌آید بعضی ها توقع دارند که ما به آن‌ها ویژه‌تر نگاه کنیم! شاید برخی که تعدادشان کم است بتوانند، اما منِ نوعی نمی‌توانم. فیبا هر هفته من را آموزش می‌دهد که مثلا برای مربی هیچ گارانتی وجود ندارد که بعد از تکنیکال اول، تکنیکال دوم را به او ندهیم. وقتی یک بازیکن یا مربی تکنیکال اول را گرفت، نمی‌تواند فکر کند تا آخر بازی گارانتی شده و هر کاری دوست دارد می‌تواند انجام دهد.

برخی هم به عنوان یک تاکتیک عمدی چنین کاری می‌کنند؟
متاسفانه بله، اما این فکر اشتباهی است. عده‌ای با خود می‌گویند یک تکنیکال می‌گیریم و دیگر سوار بازی می‌شویم. منِ داور الیت این را آموزش دیده ام و فیبا از من می‌خواهد که هیچ گارانتی برای کسی که تکنیکال اول را گرفته قائل نشوم و اگر رفتار مشابه انجام داد باید باز با او برخورد کنم. برخی هم کنار زمین متاسفانه از ثانیه اول بازی به سمت داور جوان فشار می‌آورند و منِ داور الیت این را می‌دانم که برخی مربیان از این داستان به عنوان یک تاکتیک استفاده می‌کنند تا از او پوئن بگیرند و این اصلا برای سرداور بازی پذیرفته نیست و باید با آن برخورد کنم.

جالب است گاهی می‌شنویم یا می‌خوانیم سوت‌های سختگیرانه داور برای یک بازیکن! شما سوت سخت و آسان هم دارید؟
من اصلا متوجه نمی‌شوم سوت سختگیرانه یعنی چه؟ اگر واقعا انتظار دارند فولی که از یک بازیکن جوان می‌گیریم از مثلا ملی پوش آن تیم نگیریم که این منطقی نیست. یک اصول برای ما از طرف فیبا تعیین شده و طبق آن اصول، برخی برخورد‌ها خطاست و برخی نیست. ما هم براساس آن‌ها سوت می‌زنیم که این هم البته هنوز در ایران جای کار دارد. متاسفانه درباره اصول خطا‌ها که از سمت فیبا معرفی شده هنوز در کشور ما آموزش صورت نگرفته است. دلیلش را هم نمی‌توانم بگویم و باید از کسانی که مسئول بودند بپرسید که چرا مثلا درباره اصول سیلندر یا بازیکن در حال شوت، هنوز به بازیکنان، مربیان و یا حتی به برخی داوران آموزش نداده اند.

چرا تا به این اندازه تعداد تکنیکال فول‌ها بالاست؟
متاسفانه در ۴ سال گذشته هیچ نوع حمایتی از داوران نشد و این باعث شد که تنش‌ها در زمین زیاد شود. هر روز تعداد تنش‌ها بیشتر شد و تکنیکال‌ها بالا رفت. من این سوال را دارم آیا واقعا همه چیز ما سرجایش است؟ یعنی مثلا مربیان فقط کار مربیگری شان را انجام می‌دهند؟ من دیدم که مثلا بدنساز تیم یا آنالیزور یا حتی تدارکات تیم‌ها بدترین اعتراض را به داوران می‌کنند و این نشان می‌دهد که خیلی چیز‌ها سرجای خودش نیست و همین‌ها باعث می‌شود تعداد تکنیکال فول‌ها بالا برود. ما در بازی‌های فیبا مگر چقدر تکنیکال می‌دهیم؟ هر کسی کار خودش را انجام می‌دهد، اگر مربی هم اعتراضی دارد در چارچوب خودش آن را مطرح می‌کند، بازیکن هم به همین صورت است. در هر ۱۰ بازی ما به زور ۲ تا تکنیکال فول داریم، اما در ایران متاسفانه اینگونه نیست و در یک بازی ممکن است چند تکنیکال فول داشته باشیم آنهم بخاطر این است که اعضای تیم‌ها واقعا رعایت نمی‌کنند.

خب این اتقافات باعث برهم زدن تمرکز داوران نمی‌شود؟
دقیقا همین اتفاق می‌افتد. همکاری مربیان و نیمکت خیلی می‌تواند به کنترل بازی کمک کند. در یک بازی نرمال در فیبا، کمتر از ۵ درصد تمرکز منِ داور برای کنترل نیمکت و مربی هدر می‌رود، اما در ایران متاسفانه این شکلی نیست و ما باید بخش زیادی از تمرکز خود را روی نیمکت تیم ها بگذاریم تا بتوانیم آن‌ها را کنترل کنیم و این هیچ مزیتی برای تیم‌ها ندارد و حتی برعکس، باعث می‌شود که داور تمرکزش را از دست بدهد و تعداد سوت‌های اشتباه بیشتر شود. این مقصر داور نیست و خود تیم‌ها باعث آن می‌شود. اگر هر کسی کار خود را انجام دهد، داور هم همه تمرکزش را روی بازی می‌گذارد. ما هم انسان هستیم و اشتباه جزوی از قضاوت و بسکتبال است. فینال المپیک هم که بهترین داوران جهان را دارد، اگر آنالیز کنیم آن‌ها هم اشتباه دارند، اما در آنجا تفاوتش در احترام گذاشتن است.

در فدراسیون جدید تشکیل کمیته انضباطی و هشدار دادن به بازیکنان و مربیان زیاد بوده، این را چطور می‌بینید؟
کمیته انضباطی باید در فدراسیون قبلی هم تشکیل می‌شد. الان که فدراسیون یک کار اصولی را می‌خواهد شکل دهد خوشایند خیلی‌ها نیست و فدراسیون کار سختی دارد، اما امیدواریم جلوی این مسائل بایستند و فرقی نمی‌کند بازیکن، مربی یا داور اگر اشتباهی مرتکب شدند باید با آن‌ها برخورد شود.

پس شما هم موافق این هستید که باید عملکرد داوران هم بررسی شود و اگر مرتکب اشتباهی شدند با آن‌ها هم مثل بازیکنان و مربیان برخورد شود؟
بله، ما هم مخالف این نیستیم با داورانی که اشتباه زیاد دارند و نمی‌خواهند پیشرفت کنند باید برخورد شود. این تعارف ندارد سرنوشت یک بازی مهم را نمی‌توان به هر کسی سپرد. داور هم یک ضلع از این مثلث است و نباید این گارانتی وجود داشته باشد که در صورت اشتباهات زیاد باز به او قضاوت داده شود. ما هم موافق هستیم که با توجه به نوع و شدت اشتباه و تکرارش باید با داروان هم برخورد شود و این قطعا باعث پیشرفت داوری هم خواهد شد. اما لازمه آن این است که باید چند نفر به دور از تعصب و رفاقت برای ارزیابی داوران بگذاریم. اینطور نباشد که طرف بخاطر رفاقت به یکی نمره خوب بدهد و به یکی دیگر ندهد. متاسفانه در گذشته شاهد چنین اتفاقی بودیم که این منصفانه نیست. خود فیبا هم تاکید دارد نفراتی که برای ارزیابی گذاشته می‌شوند باید افرادی باشند که روابط روی آن‌ها تاثیر نگذارند.

چرا حضور داوران ایرانی در رقابت‌های بین المللی کمرنگ شده است؟
داوران ایران در بازی‌های بین المللی و فیبا حضور پر رنگی داشتند، اما متاسفانه چند سال است به آن شکل نیست و تعداد داورانی که دعوت می‌شوند خیلی کم شده است. دلیلش هم همان اتفاقاتی است که در سه چهار سال گذشته رخ داد و عده‌ای پشت پرده تلاش کردند تا یکسری را حذف کنند و نتیجه آن را همه دیدیم که چه آسیبی به داوری ایران وارد شد. کشور‌های خلیج فارس و اطراف از داوران ایرانی دعوت می‌کردند، از سوریه و کویت گرفته تا قطر و اردن برای بازی‌های سخت شان از داوران ایران دعوت می‌کردند، اما چه شد که دیگر با ایران کاری ندارند؟ این سوال را باید از کسانی پرسید که آن زمان در فدراسیون بودند. هر وقت دعوت نامه آمد برای آقای x و y آن‌ها سعی کردند دوستان خود را بفرستند و کشور‌های دیگر هم داوران را خوب می‌شناختند و نتیجه اش این شد که دیگر کشور‌های اطراف هم از داوران ایرانی دعوت نمی‌کنند. داوران ایرانی از خودی خوردند و از بین خودمان باعث شدند حضور ایرانی‌ها در رقابت های بین المللی کمرنگ شود.

فدراسیون جدید را چطور ارزیابی می‌کنید؟
خوشبختانه جواد داوری دید مثبتی به داوران دارد و امیدواریم با صحبت‌هایی که شده و با تفکرات نویی که دارند با کمک همه بتوانیم کار‌های موثری انجام دهیم تا جامعه بسکتبال و هواداران از دیدن یک بازی زیبا لذت ببرند نه از حواشی آن. مشکلات در بحث داوری زیاد است و فقط امیدواریم با آمدن جواد داوری و تفکراتی که  دارند شاهد پوست اندازی و اتفاقات خوب در داوری باشیم تا شاید برخی مشکلات حل شود.

و اگر حرفی باقی مانده؟
من فقط دوست دارم همه این را بدانند که برای ما همه مربیان و بازیکنان قابل احترام هستند و من به شخصه هیچ خصومت و ذهنیتی از کسی ندارم و فقط رفتار آن‌ها در زمین برایم مهم است. آنچه که در زمین اتفاق می‌افتد برای من اهمیت دارد و به باقی مسائل کاری ندارم و امیدوارم همه کمک کنند تا فینال‌های جذاب و بدون حواشی را شاهد باشیم.